Bước tiến đột phá về thuốc điều trị COVID-19 của AstraZeneca

Hãng dược liên danh Anh – Thụy Điển vừa công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối thuốc điều trị COVID-19 bằng kháng thể.

Với công bố này, AstraZeneca mang tới hy vọng cho những người đáp ứng vaccine COVID-19 kém, kháng thể tạo ra yếu, ví dụ bệnh nhân ung thư, ghép thận, bị suy giảm miễn dịch. Kết quả nghiên cứu đầy đủ sẽ được gửi công bố trên tạp chí y khoa trong thời gian tới.

Hy vọng

Theo Reuters, liệu pháp mà AstraZeneca cung cấp có tên AZD7442 hoặc Evusheld. Đây là dung dịch hỗn hợp của hai kháng thể đơn dòng tixagevimab và cilgavimab, được phát triển nhằm phòng ngừa COVID-19 và ngăn bệnh chuyển biến nặng.

Công bố mới nhất của hãng dược cho thấy thuốc điều trị bằng kháng thể của họ có khả năng bảo vệ 83% sau 6 tháng. Trước đó, AstraZeneca kỳ vọng AZD7442 có thể mang lại hiệu quả bảo vệ kéo dài một năm.

Dữ liệu mới tiếp tục củng cố vị trí dẫn đầu của AstraZeneca trong việc nghiên cứu thuốc điều trị COVID-19. Kết quả nghiên cứu đầy đủ sẽ được gửi công bố trên tạp chí y khoa trong thời gian tới.

“Những dữ liệu mới càng chứng minh tiềm năng của AZD7442. Chúng tôi đang tiến hành các hồ sơ pháp lý và mong muốn mang tới liệu pháp chống lại nCoV càng nhanh càng tốt”, Phó chủ tịch AstraZeneca Mene Pangalos cho biết.

Ở một nghiên cứu riêng biệt trên những F0 tình trạng từ nhẹ đến trung bình, AstraZeneca cho biết việc sử dụng thuốc Evusheld liều cao hơn còn giúp giảm tới 88% nguy cơ các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Hiệu quả này đạt được chỉ sau 3 ngày sử dụng thuốc kể từ khi F0 bắt đầu có triệu chứng bệnh đầu tiên.

Trước đó, liệu pháp này cũng từng được chứng minh có hiệu quả 77% ngăn người mắc COVID-19 diễn tiến nặng hoặc tử vong. Hiệu quả này kéo dài 3 tháng, được công bố trước khi AZD7442 bước vào thử nghiệm giai đoạn cuối.

Trong khi đó, với bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng trong vòng 7 ngày trở xuống nhưng chưa đến mức phải nhập viện, thuốc làm giảm 50% nguy cơ bệnh nặng và tử vong. Kết quả này đạt được mục tiêu phát triển thuốc của hãng dược phẩm.

Liệu pháp kháng thể mà AstraZeneca đưa ra giúp duy trì hiệu quả miễn dịch trong nhiều tháng. Bệnh nhân chỉ cần tiêm một lần, liều lượng là hai mũi vào bắp tay.

Theo Reuters, AZD7442 là phương pháp điều trị kháng thể đầu tiên cho thấy tiềm năng trên phương diện phòng ngừa cũng như chữa trị. Thuốc AZD7442 chứa các kháng thể được phát triển nhân tạo, được thiết kế để có thể tồn tại trong cơ thể người sử dụng nhiều tháng, giúp cơ thể cô lập virus trong trường hợp nhiễm bệnh.

Tháng 10, hãng dược Anh – Thụy Điển cũng nộp đơn xin phê duyệt từ cơ quan y tế tại Mỹ, châu Âu.

Rào cản

GS y dược Penny Ward, Đại học King’s College London, Anh, đánh giá dữ liệu mới công bố của AstraZeneca “là bổ sung quan trọng trong hàng loạt ‘vũ khí mới’ chống COVID-19”.

Dù được kỳ vọng là giải pháp thay thế tiềm năng cho vaccine COVID-19, AZD7442 vẫn được đánh giá là quá đắt đỏ. Điều này có thể khiến các bệnh nhân có nguy cơ đặc biệt cao khó tiếp cận được thuốc.

Các kháng thể đơn dòng điều trị COVID-19 thường có giá trên 1.000 USD/liều. So sánh với giá của các loại thuốc khác chỉ rơi vào khoảng 3-30 USD/liều có thể thấy sự chênh lệch rất lớn.

Phó giám đốc điều hành Iskra Reic của AstraZeneca cho biết không giống vaccine COVID-19 của hãng, thuốc kháng thể đơn dòng sẽ được định giá thương mại khi bán cho chính phủ các nước.

Còn theo Giám đốc điều hành Pascal Soriot, phương pháp điều trị này phức tạp hơn khi sản xuất vaccine AstraZeneca. Họ tự tin có đủ năng lực để cung ứng thuốc cho toàn cầu.

Đại diện AstraZeneca cũng cho biết thuốc kháng thể đơn dòng sẽ được sử dụng độc lập với vaccine. Thống kê cho thấy khoảng 2% dân số toàn cầu được xem là không đáp ứng đầy đủ vaccine COVID-19.

Theo Reuters, Bahrain là quốc gia đầu tiên phê duyệt sử dụng khẩn cấp thuốc Evusheld của AstraZeneca. Họ sẽ dùng loại thuốc này cho người trên 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch hoặc trường hợp đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, đang làm các công việc có nguy cơ lây nhiễm cao.

Trong thử nghiệm PROVENT của AstraZeneca, gần 5.200 người tham gia không có tiền sử mắc COVID-19, chưa từng tiêm vaccine, có nguy cơ trở nặng khi nhiễm nCoV hoặc bị suy giảm miễn dịch. Họ được chia ngẫu nhiên thành hai nhóm. Trong đó, cứ hai người được tiêm Evusheld có một người nhận giả dược.

Các tình nguyện viên thử nghiệm sẽ được theo dõi trong 15 tháng để đo hiệu quả lâu dài mà thuốc có thể mang lại.

Thuốc điều trị COVID-19 sử dụng hỗn hợp kháng thể cũng đang được nghiên cứu phát triển bởi nhiều hãng dược phẩm như Regeneron, Eli Lilly hay GlaxoSmithKline.

Đầu tháng 11, liệu pháp kháng thể đơn dòng từ Regeneron, Lilly và GSK-Vir đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ phê duyệt cho điều trị F0 không nhập viện. Đại diện Regeneron cho biết ở giai đoạn cuối, liệu pháp của họ giúp giảm 81,6% nguy cơ lây nhiễm nCoV

Trong khi đó, Pfizer cũng mới công bố dữ liệu đầy hứa hẹn về hiệu quả của thuốc chữa COVID-19 đường uống.