Dịch COVID-19 kéo dài hơn trước, tác động trên diện rất rộng

“Đợt dịch COVID-19 này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế xã hội, nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam”, ông Long nói tại Hội nghị giao ban trực tuyến công tác phòng chống dịch toàn quốc. Hội nghị kết nối đến gần 130 điểm cầu trong cả nước.

Nhiều địa phương chưa nghiêm túc

Ông Long cho biết trong thời gian qua nhiều biện pháp phòng chống dịch quyết liệt được triển khai. Tuy nhiên, tại một số địa phương, đặc biệt là TP.HCM và các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ đang đối mặt với sự bùng phát dịch COVID-19 phức tạp. Trong những ngày tới, có thể gia tăng nhiều trường hợp mắc mới, nhiều trường hợp sẽ có khả năng tử vong.

Ông Long nhận định, các đợt dịch trước chỉ một đến một tháng rưỡi là kết thúc. Nhưng đợt dịch này, biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước. Do tốc độ bám dính của biến chủng Delta đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá huỷ tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây. 

“Vì vậy, dù chúng ta triển khai chống dịch quyết liệt, rất cố gắng, nhưng kết quả chưa được như mong muốn. Một số địa phương thực hiện Chỉ thị 16 vẫn còn chưa nghiêm túc, chưa đẩy đủ, chưa quyết liệt, nhiều khi còn chần chừ, nấn ná.

Có nơi người dân đi lại vẫn nhộn nhịp, cửa hàng siêu thị vẫn mở dù Chỉ thị 16 quy định chỉ mở các dịch vụ thiếu yếu như thực phẩm, thuốc men. Chợ vẫn họp đông thì không thể chấm dứt chuỗi lây nhiễm được. Các khu công nghiệp cũng chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Y tế”, ông Long nói.

“Thậm chí có địa phương chưa kiểm tra, chưa giám sát, chưa xét nghiệm, đặc biệt là tâm thế chuẩn bị cho tình hình dịch lan rộng kéo dài còn rất chần chừ. Một số nơi vẫn còn trông chờ vào Trung ương, ngại mua sắm. Vì thế, chúng tôi đề nghị các địa phương đánh giá, rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn”, ông Long thẳng thắn chia sẻ thêm. 

Thay đổi trong chống dịch

Tại hội nghị, Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng, trong đợt dịch hiện nay sẽ có một số thay đổi cơ bản.

Đầu tiên là vấn đề cách ly. Theo ông Long, Bộ Y tế sẽ giảm thời gian cách ly, dù có rủi ro nhưng chấp nhận rủi ro ở mức thấp. Đồng thời thí điểm cách ly F1 tại nhà, áp dụng theo hướng dẫn của Bộ Y tế nếu đảm bảo các tiêu chí, thay đổi trong xét nghiệm. 

Về xét nghiệm, trước đây chủ yếu sử dụng xét nghiệm PCR là chính, giờ thay đổi sử dụng test nhanh là chính, để tối ưu hóa vấn đề xét nghiệm, trả kết quả nhanh, đưa F0 ra khỏi cộng đồng càng nhanh càng tốt. Lý do vì đặc tính virus phát tán mạnh, một người nhiễm, là cả gia đình và những người có tiếp xúc gần có thể bị nhiễm. 

“Đặc biệt để tiết kiệm test nhanh, Bộ Y tế kiến nghị có thể gộp mẫu trong test nhanh, nhất là TP.HCM nơi tỷ lệ nhiễm cao, đặc biệt là khu vực diễn biến phức tạp thì có thể sử dụng test nhanh gộp 3-5 mẫu trong một test. 

Điều này vừa tiết kiệm vừa đảm bảo tốc độ, đảm bảo độ nhậy gần tương đương mẫu đơn. Dù vậy, với vùng nguy cơ cao chúng ta không nên gộp quá nhiều mẫu test nhanh mà chỉ nên dừng lại tối đa gộp 5 mẫu”, ông Long nói.

Về tình hình điều trị bệnh nhân COVID-19, người đứng đầu ngành y tế thông tin, trước thực tế phòng chống dịch hiện nay, Bộ Y tế đã có những thay đổi về chiến lược điều trị. Trong đó, có việc thiết lập phần tầng theo các khu vực khác nhau. 

Tầng đầu tiên là khu vực dành cho điều trị bệnh nhân nhẹ, không có triệu chứng sẽ điều trị tại các cơ sở thu dung, điều trị ban đầu phù hợp với diễn tiến bệnh. 

Tiếp theo, tầng đối với bệnh nhân có triệu chứng, sẽ chuyến đến điều trị tại các cơ sở y tế.

Cuối cùng là trường hợp các bệnh nhân nặng, rất nặng sẽ chuyển đến điều trị tại các bệnh viện đa khoa, bệnh viện dã chiến có đơn vị điều trị hồi sức tích cực (ICU). 

Cũng liên quan đến công tác điều trị, Bộ trưởng Bộ Y tế nói rõ, nếu bệnh nhân không triệu chứng có 2 lần xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 hoặc 2 lần xét nghiệm dương tính nhưng chỉ số nồng độ virus thấp (giá trị CT >=30), thì được xuất viện vì khả năng lây ra cộng đồng hầu như không có. Tuy nhiên, các trường hợp này vẫn phải theo dõi, giám sát y tế tại nơi lưu trú trong 14 ngày. 

Với trường hợp dương tính SARS-CoV-2 phát hiện tại cộng đồng, nếu giá trị CT>=30 thì chuyển đến cơ sở y tế và lấy mẫu xét nghiệm lần 2 sau 24h. Nếu kết quả xét nghiệm lần 2 âm tính hoặc dương tính nhưng giá trị CT>=30 thì bệnh nhân được xuất viện và thực hiện theo dõi, giám sát y tế như trên. 

Ông Long cũng khẳng định, Bộ Y tế cũng đã tổng kết hơn 400 trường hợp tái dương sau khi ra viện và không ghi nhận trường hợp nào lây lan ra cộng đồng. Vì vậy, khi các địa phương phát hiện trường hợp tái dương tính trong cộng đồng, không phải thực hiện các biện pháp cách ly, xử lý ổ dịch. Các trường hợp này cần tiếp tục theo dõi y tế, nếu xuất hiện triệu chứng thì liên hệ ngay với cơ sở y tế để được chăm sóc, theo dõi.